CPC Congres 2026: Motiveren kun je leren

Hoe jij voorkomt dat motiveren ‘moetiveren’ wordt

Of je nu werkt in het onderwijs of in de kinderopvang: een motiverend klimaat is goud waard als je wilt dat kinderen zich goed voelen en tot leren komen. Maar in de praktijk valt dat motiveren niet altijd mee. Soms is het ‘trekken en sleuren’ om kinderen aan het werk te krijgen. Hoe voorkom je dat motiveren ‘moetiveren’ wordt?

Hoogleraar in de ontwikkelings- en motivatiepsychologie aan de Universiteit van Gent Maarten Vansteenkiste ontwikkelde het leraarkompas, met een brede waaier aan motiverende praktijken. In zijn boek ‘Het ABC van motivatie in het onderwijs’ werkte hij dit kompas uit en op het CPC-congres maak jij er kennis mee!

Maarten Vansteenkiste houdt zich al 25 jaar bezig met de ontwikkeling en verfijning van de zelfdeterminatietheorie. Volgens die theorie vormen ABC-ervaringen – Autonomie, verBondenheid en Competentie – het fundament voor duurzame motivatie. Schenk je systematisch aandacht aan ABC, dan verzoen je welzijn en excellentie.

Vansteenkiste werkt samen met Richard Ryan, een van de twee grondleggers van de motivatietheorie die hij met Edward Deci ontwikkelde. Ryan zei over ‘Het ABC van motivatie in het onderwijs’: “Dit boek is misschien wel de meest waardevolle hulpbron die een leerkracht kan bezitten.”

Drie toppers over relatie, autonomie en competentie

Relatie, autonomie en competentie: elke dag ben je bezig om die te beïnvloeden om de intrinsieke motivatie van kinderen en jongeren te verhogen. Op het CPC Congres gaan drie toppers in op deze drie psychologische basisbehoeften: trainer Foppe de Haan, (straat)voetballer Roxanne Hehakaija en muzikant Tim Akkerman.

Als iemand kan uitleggen waarom het draait bij relatie, is het Foppe de Haan wel! Als trainer/coach van SC Heerenveen maakte hij maar liefst 500 competitiewedstrijden mee en was de langstzittende trainer bij dezelfde club in het Nederlandse betaalde voetbal. De Haan was onder andere coach van Jong Oranje, werkte in Cape Town en was ook adviseur van het Nederlandse vrouwenvoetbal. Sinds 2005 zet het Foppe Fonds zich in om het sporten van kinderen met een beperking te stimuleren.

Autonomie: dat is Roxanne ‘Rocky’ Hehakaija op het lijf geschreven. Op ons congres vertelt zij hoe het haar lukte om zichzelf te worden in een ingewikkelde wereld. Rocky begon al jong met voetballen en speelde – bij gebrek aan vrouwenvoetbalteam – in een jongensteam. Rocky groeide door naar Jong Oranje en kwam in contact met ‘Meiden met ballen in Rio’. Dit inspireerde haar om jongeren buiten Nederland te helpen met straatvoetbal en ze richtte de stichting Favela Street op. Hiermee helpt zij jongeren om het beste uit zichzelf te halen. Ze geeft clinics in de sloppenwijken van Zuid-Afrika, Haïti, Brazilië, Curaçao, Ghana en Kenia.

Tim Akkerman is een van onze bekendste muzikanten en componisten. Hij werd bekend als leadzanger en gitarist van de Haagse band DI-RECT. Sinds 2009 toert hij met zijn eigen band door Nederland. In zijn boek ‘Van onhandelbare driftkikker tot muzikant in balans’ vertelt Akkerman hoe hij als kind onverklaarbare woedeaanvallen had, uit huis werd geplaatst en naar het gespecialiseerd onderwijs ging. Op het CPC Congres vertelt hij hoe belangrijk goede leraren zijn en waarom hij nu zelf jongeren helpt om hun leven weer op de rit te krijgen. In zijn bijdrage over competentie legt Tim Akkerman uit hoe je eigen kracht ontwikkelt en waar je dan afscheid van moet nemen.

Panelgesprek onder leiding van Marcel van Herpen

Marcel van Herpen gaat in gesprek met Foppe de Haan, Maarten Vansteenkiste en Tim Akkerman om vanuit hun kennis en ervaringen op zoek te gaan naar wat motivatie nu écht is en positief beïnvloedt. Neem de inspiratie uit de sport en muziek mee naar jouw school!

Moeten moet mogen

Ja: ieder kind is gemotiveerd om de wereld te ontdekken! Maar wij willen ook graag dat ieder kind intrinsiek gemotiveerd is om ons onderwijs met interesse te volgen. Maar gebeurt dat ook? Was het maar waar. Onderwijs- en ontwikkelingspsycholoog Lev Vygotsky – bekend van het concept ‘de zone van de naaste ontwikkeling’- stelde al in de jaren dertig van de vorige eeuw dat ons onderwijs volledig ‘excentriek’ is. Voor kinderen wordt bepaald wat zij moeten leren, hoe zij dat doen op welke tijd.

Vygotsky’s stelling is dat het de kunst is om ruimte te scheppen waarin leerlingen het de moeite waard vinden om zichzelf op gang te brengen. In deze workshop laat Emiel je voelen hoe het is om zaken te ‘moeten’ én hoe het is om motivatie als vaardigheid aangeleerd te krijgen. Dat laatste bied je inspiratie om morgen anders om te gaan met alles wat leerlingen ‘moeten’.

Motivatie begint met succesvol bewegen

Motivatie komt van ‘movere’: het Latijnse woord dat verwijst naar bewegen. Niet voor niets natuurlijk! Ieder kind wil van nature bewegen. Die motivatie kun je versterken. Dat begint met een beweegaanbod waaraan ieder kind succesvol kan deelnemen, waardoor zelfvertrouwen ontstaat.

In deze workshop ontdek je hoe je ervoor zorgt dat kinderen hun beweegactiviteiten zelfstandig kunnen starten, op gang houden en afronden waardoor jij tijd hebt voor observaties en acties om kinderen succesvol te laten bewegen. Je hoort meer over motivatieprincipes die ervoor zorgen dat kinderen gemotiveerd blijven om te bewegen en hoe je kinderen in beweging krijgt die dat nu nog niet of nauwelijks doen.

Ogen Wijd Open

Zonder oordeel leren kijken en analyseren om zo de werkelijkheid beter te doorgronden: daar helpt Hans Aarsman je bij! Hij is voormalig fotograaf, auteur van verschillende boeken en bekend van zijn tweewekelijkse rubriek De Aarsman Collectie in de Volkskrant. In deze rubriek neemt hij persfoto’s onder de loep als een detective.

In het theater doet Hans Aarsman op aanstekelijke manier verslag van zijn manier van onderzoeken. En dat doet hij op het CPC Congres óók! In zijn zoektocht naar het verhaal achter de foto, laat de fotodetective zich inspireren door de analytische methode van Sherlock Holmes. En jij leert hoe je dát kunt doen in de klas.

Ontdek de sleutel tot motivatie

Ongemotiveerd zijn gaat veel verder dan ‘geen zin hebben’ of ‘niet willen’. Motivatie loopt vaak vast door (zelf)afwijzing en onbewuste patronen. Kinderen nemen zich voor om opdrachten te maken, maar als dat niet lukt of als hun inzet niet beloond wordt, zien zij te weinig blijvend effect.

De relatie met motivatie is dus direct: motivatieverlies komt niet door gebrek aan interesse of discipline, maar door hoe kinderen (en leraren zelf) omgaan met falen, teleurstelling en zelfafwijzing. Inzicht in deze patronen biedt een nieuwe ingang om motivatie duurzaam te versterken. Je krijgt in deze workshop een eenvoudige tool aangereikt die je direct kunt toepassen. Hiermee versterk je motivatie duurzaam.

Samen sterk gemotiveerd

Wat leert onderzoek naar leren ons over motivatie van leraren en hoe kun je die kennis vertalen naar de dagelijkse praktijk? In deze workshop draait het om het versterken van professionele groei door samen leren en teamontwikkeling. Reken op een interactieve workshop: je verbindt theorie aan jouw eigen ervaringen en krijgt handvatten om motivatie structureel te voeden in jouw school.

Na deze workshop begrijp je welke factoren motivatie van leraren versterken of juist onder druk zetten. Je weet hoe je de motivatie van professionals in je school versterkt door verschillende vormen van samen leren en ontwikkelen. Je maakt kennis met vormen van samen leren die jou, je team en leerlingen energie geven! En je weet welke kleine, haalbare stappen jij wilt zetten om jouw motivatie en die van je collega’s duurzaam te versterken.

Strooks aan Zet

In deze workshop staat de kracht van ‘strooks’ centraal: kleine vormen van aandacht en erkenning die veel betekenen voor hoe leerlingen en leraren zich voelen. Monique laat je kennismaken met Het Grote Strookspel. Dit spel nodigt uit tot echte ontmoeting en betekenisvolle interactie.

Je krijgt tijdens deze workshop praktische tools om leerlingen op een diepere laag te begrijpen en te motiveren. Je gaat vooral praktisch aan de slag. Zo ervaar je zelf wat het geven en ontvangen van strooks doet in het contact met jezelf en anderen en hoe je dit bewust inzet in je werk. Je krijgt handvatten voor jouw dagelijkse onderwijspraktijk!

Samen sterk met ouders

Ontdek het World Café! Bij deze werkvorm ga je met drie vragen aan de slag om je te verdiepen in ouderbetrokkenheid en pedagogisch partnerschap. Tijdens de vragenrondes doe je inzichten op waardoor je leert het perspectief van de ander in te nemen. Alleen kennismaken met de werkvorm zelf is al fantastisch: die kun je inzetten in de klas, tijdens ouderavonden of bij teamvergaderingen om diepgaand verbinding te maken.

Hoe werkt het? Elke tafel heeft een vaste tafelheer of tafeldame die per ronde nieuwe tafelgenoten ontvangt. Deelnemers rouleren dus en praten bij elke volgende tafel door en verder over verschillende thema’s. Iedereen doet mee en de vragen nodigen uit tot reflectie en actie. Waar ga jij morgen mee aan de slag om de verbinding met ouders te maken? Kim start de workshop met een good practice.

Van desinteresse naar nieuwsgierigheid

Alina’s bijzondere interesse ligt in de kern van motivatie: de innerlijke levenskracht die ons aanzet tot groei. In de Transactionele Analyse wordt dit physis genoemd. In het onderwijs staat physis voor de natuurlijke drang van ieder kind (en iedere volwassene!) om te leren, te ontdekken en zich te ontwikkelen. In deze workshop onderzoek je dit verder en werk je met praktische strategieën en ervaringsgerichte methoden. Zo leer je de intrinsieke drijfveer bij leerlingen herkennen, activeren en versterken.

Door inzet van storytelling, metaforen en de Mantle of the Expert-benadering ervaar en oefen je manieren om motivatie van binnenuit te stimuleren, in plaats van vertrouwen op externe beloningen. Zo kun je desinteresse ombuigen naar nieuwsgierigheid, exploratie en zelfgestuurd leren. Je krijgt in deze workshop zowel een theoretisch kader aangereikt, als praktische tools.

Van moeten lezen, naar willen begrijpen

Kinderen zijn van nature gemotiveerd om hun wereld te ontdekken. Toch haken ze vaak af zodra lezen noodzakelijk wordt om kennis op te doen. Daardoor missen zij kansen om teksten te doorgronden en de wereld beter te leren begrijpen. Wat kun jij als leraar doen? Veel! Wat je in deze workshop leert, is toepasbaar voor leraren van basisonderwijs tot en met hbo!

Motivatie om te lezen groeit door samen praten, luisteren, schrijven en ook denken over teksten. Die interactie maakt niet alleen dat leerlingen beter gaan lezen, zij doen dat ook met meer kennis van de wereld. In deze praktische workshop ervaar je hoe die gezamenlijke activiteiten leiden tot meer motivatie en verdieping. Marjolein gebruikt het toegankelijke prentenboek ‘Het meisje dat nooit fouten maakte’; van daaruit kun je de overstap maken naar moeilijkere teksten en complexere onderwerpen.

Waarom we afhaken – en hoe jij dat bij leerlingen voorkomt

Hoe zorg jij dat je leerlingen en studenten actief meedoen? En dat zij geloven dat zij uitdagende opdrachten en projecten tot een goed einde kunnen brengen? In zijn workshop geeft Mauro je een alternatieve kijk op motivatie, los van belonen of autonomie vergroten. De zelfdeterminatietheorie staat een keer níet centraal, Mauro gaat juist in op andere, minder bekende (maar krachtige!) motivatietheorieën.

Mauro laat zien hoe motivatie ontstaat of juist verdwijnt, op het snijvlak van verwachting, zingeving en invloed. Precies dáár waar je als onderwijsprofessional het verschil kunt maken! Na deze workshop herken jij motivatieproblemen beter, kunt ze verklaren en hebt handvatten om die op te lossen. Zo kun je explicieter sturen op doelen die beïnvloedbaar en haalbaar zijn en maak je zichtbaar impact. En je kunt gesprekken voeren die de motivatie van leerlingen versterken in plaats van verlammen.

Hoe motiveer je 'risicovol' spelen en bewegen?

Hoe zorg je voor voldoende vrijheid voor kinderen tijdens het spelen en bewegen, zonder dat het (te) gevaarlijk wordt? Als professional in de kinderopvang en in kindcentra wil je kinderen motiveren om (verantwoord) te durven, te ontdekken en nieuwe stappen te zetten. Je hebt dan wel te maken met risicovol gedrag en veiligheid. In deze workshop kijken we naar allerlei praktijksituaties en vragen die een rol spelen bij risicovol spelen en bewegen.

Neem vooral je eigen vragen en praktijkvoorbeelden mee naar deze interactieve workshop. Bastiaan gaat in elk geval in op: regels en richtlijnen die houvast en vertrouwen geven, aansprakelijkheid, voorzorgsmaatregelen die je kunt nemen, je eigen oordeelsvorming en ook specifieke voorbeelden uit kindcentra komen langs. Mag je een driejarige bijvoorbeeld laten klimmen in een speelzaal die voor kleuters is ingericht?

Motivatie: lessen van Ray Klaassens

Ray Klaassens – bekend van het tv-programma Kamp van Koningsbrugge – weet als geen ander hoe je anderen motiveert, óók in lastige omstandigheden. Peter Heerschop en Marcel van Herpen interviewen Ray op het hoofdpodium. Laat je inspireren door zijn ervaringen over leiderschap, commitment en eigenaarschap!

Met zijn unieke ervaring als leider binnen de Special Forces, confronteert en inspireert Ray, waarbij zijn gevleugelde uitspraken als ‘je bent wat je doet’ en ‘karakter is wat overblijft als niemand kijkt’ diepgang krijgen door zijn eigen menselijke ervaringen. In deze deelsessie op het hoofdpodium gaan Peter Heerschop en Marcel van Herpen op zoek naar precies die ervaringen en wat wij kunnen leren over motiveren van Ray.

Afleiding tijdens het opleiden

Een leerling kan nog zo gemotiveerd zijn, als er te veel afleiding is in of buiten het lokaal, is het heel lastig om gemotiveerd te blijven. Al wil een leerling dat nog zo graag. Als jij je bewust bent van hoe afleiding werkt, wordt het makkelijker om leerlingen te motiveren en dat zo te houden.

Goochelaar en docent Wessel laat je zien hoe afleiding werkt en je leert waarom sommige afleidingstechnieken zo goed werken. Die kennis kun je inzetten om te voorkómen dat leerlingen afgeleid raken. Je wordt je er bewust van dat afleiding – ondanks perfecte motivatie – ook een spelbreker kan zijn. Je leert hoe je alles kunt omdraaien: met jouw didactiek leidt je leerlingen af en bereikt zo betere motivatie door in te spelen op hun onderbewuste.

Betrokkenheid als kwaliteitsindicator van goed onderwijs

Hoe zie je motivatie écht? In deze sessie ontdek je dat betrokkenheid de graadmeter is voor de kwaliteit van leren. Betrokkenheid laat zien hoe leerlingen het leerproces beleven: met hoeveel energie, concentratie en plezier zij zich vastbijten in een activiteit. Samen met Suze onderzoek je wat betrokkenheid precies is, hoe je betrokkenheid observeert, scoort en bespreekt en wat jou dit oplevert in jouw onderwijspraktijk.

Je gaat zelf aan de slag met het scoren van betrokkenheid en wisselt ervaringen uit met andere deelnemers. Door inzichten naast elkaar te leggen ervaar je hoe betrokkenheid de zichtbare, meetbare kant is van motivatie. Na deze workshop heb jij een krachtig kompas in handen om intrinsieke motivatie te herkennen en te versterken.

De dynamische schooldag als aanjager van motivatie

Hoe creëer je een schooldag waarin leerlingen (meer) welbevinden ervaren en (meer) betrokken zijn? Kinderen willen graag dynamiek! Daar past een traditionele schooldag met veel ‘zitten’ niet bij. Hoe combineer je de natuurlijke behoefte om te bewegen met goed onderwijs? In deze workshop krijg je de tien principes van de dynamische schooldag uitgelegd met motivatie als rode draad.

Wim gaat in deze workshop ook in op hypes en mythes rondom bewegend leren. Wat werkt en wat werkt niet? Je ontdekt ook waarom 90 procent van alle activiteiten die je vindt als je googelt op ‘bewegend leren’ wel zorgt voor beweging, maar zeer beperkt is voor de leerresultaten. Dat en meer tijdens deze dynamische workshop!

Gras groeit niet door eraan te trekken

Intrinsieke motivatie is als thema een rode draad in het werk van pedagoog en auteur Luc Dewulf. In zijn workshop focust Luc op de belangrijkste concepten uit zijn boek ‘Ik kies voor talent’. Wat ís talent nu precies? Hoe ontdek je talent? Vaak is het nodig om eerst geprikkeld te worden in je intrinsieke motivatie als voorwaarde om talenten te activeren.

Luc legt in zijn workshop de relatie met motivatie en ‘flow’ en tussen intrinsieke motivatie en het zichtbaar worden van talent in actie. Je krijgt tijdens deze workshop niet alleen inzicht in hoe jij talenten kunt losmaken bij kinderen en jongeren, maar ook hoe jij dat bij jezelf doet!

Future Me motiveert

Future Me is een onderwijsprogramma waarin kinderen en jongeren samen met kunstenaars – Future Me coaches – hun gewenste toekomst ontdekken en leren hoe zij hun talenten bewust en krachtig inzetten om hun doel te bereiken. Via verschillende kunstvormen leren leerlingen hun ideeën, gedachtes en wensen op een leuke en toegankelijke manier (beeldend en zintuigelijk) te uiten en hierop te reflecteren. Zij ontdekken hun talenten en krijgen inzicht in wat zij hun omgeving te bieden hebben – en andersom.

Je maakt in deze workshop zelf kennis met wat Future Me te bieden heeft en wat de kracht van ontdekkend leren is. Na een korte inleiding leer je zes kompaspunten (lees: kernelementen) kennen en doe je actief mee aan een aantal workshops van de Future Me coaches. De kompaspunten kun je zelf toepassen in je eigen lessen om zo de motivatie van leerlingen om aan hun toekomst te werken, te versterken.

Leiderschap en teammotivatie als motoren voor schoolontwikkeling in het Pedagogisch Huis

In deze interactieve workshop van in totaal 75 minuten verken je het concept het Pedagogisch Huis als kapstok voor duurzame schoolontwikkeling. In deel 1 ontdek je hoe het stap voor stap bouwt aan een stevig pedagogisch fundament, waarom een traject Pedagogisch Huis altijd maatwerk is en welke vormen van leiderschap nodig zijn om teams vanuit gezamenlijke waarden en eigenaarschap in beweging te brengen.

In deel 2 ga je in kleinere groepen samen aan de slag. Vier schoolleiders delen hun praktijkervaringen in hun Pedagogisch Huis en beantwoorden jouw vragen graag. Met welke opbrengsten zijn zij blij? Welke keuzes hebben zij gemaakt en welke inzichten deden zij op over teammotivatie? Hoe houden zij focus op werken vanuit een gedeelde pedagogische opdracht vast? En welke twijfels hebben en uitdagingen zien zij in hun school? Je gaat naar huis met nieuwe taal, nieuwe ideeën en concrete handvatten om verder te bouwen aan jouw Pedagogisch Huis!

Luister naar de stem van het kind

Asisa deelt inzichten uit praktijkgericht onderzoek naar motivatie en veerkracht en laat zien hoe professionals uit onderwijs en jeugdhulp elkaar kunnen versterken en samen echt luisteren naar de stem van het kind.
Bo deelt ervaringen als kindercoach: wat gebeurt er als je als leraar oog hebt voor de verschillende manieren waarop kinderen leren en informatie verwerken? Zij laat zien hoe kinderen beter tot hun recht komen als er naast taal en cognitie ook ruimte is voor gevoel, beeld en spel. Na deze sessie weet jij hoe luisteren naar kinderen hun motivatie vergroot en maak jij met de gespreksvormen die je meekrijgt meteen het verschil in jouw onderwijspraktijk!

Motivatie in actie: hoe je leerlingen en teams écht betrokken krijgt

Je kent het vast. Je legt de leerstof uit, benoemt het doel en … je leerlingen haken af. Of: tijdens een vergadering is het team niet gemotiveerd, omdat het andere zaken misschien belangrijker vindt. Motivatie ontbreekt en dat maakt leren of samenwerken moeizaam. Hoe zorg je dat leerlingen of collega’s betrokken blijven en gemotiveerd aan de slag gaan?

Tijdens deze workshop leer je werken met het 4MAT-model van Bernice McCarthy, dat gebaseerd is op de leerstijlen van Kolb. Je ontdekt hoe je inzicht krijgt in de verschillende manieren waarop mensen informatie opnemen en verwerken en hoe je dit gebruikt om motivatie te versterken. Je gaat naar huis met een praktisch format waarmee je morgen direct inspeelt op de leer- en werkvoorkeuren van leerlingen of teamleden. Zo motiveer je iedereen!

Voor ieder kind een boek!

Sommige kinderen verslinden het ene boek na het andere, terwijl andere lezen juist maar al te graag vermijden. We weten dat leesmotivatie een grote rol speelt bij de ontwikkeling van leesvaardigheid: alle reden om daarin te investeren. In deze workshop vertelt Nelske je meer over wat bewezen werkt en vertaalt dat naar praktische handvatten voor op school.

In deze workshop gaat het echt over duurzame aanpakken die uitgaan van relatie, competentie en autonomie. Na deze workshop wéét je veel meer over leesmotivatie en kun je die kennis delen met je collega’s in je team. Je weet wat krachtig leesonderwijs is en kunt dit ook bieden in jouw lessen. Zodat je ook die kinderen bereikt die níet gemotiveerd zijn om te lezen. Voor ieder kind een boek!

Vrijdag is de leukste dag op school!

Veel hoogbegaafde leerlingen zijn gedemotiveerd geraakt in het onderwijs. Chantal, Hilde en hun collega’s van HBC de Wereldwijzer hebben gezocht naar manieren om dit te veranderen. Zij geven leerlingen tijd om te werken aan hun eigen interesses met behulp van het Persoonlijk Leerdoel.