Plenaire lezing – Door verschillende brillen kijken naar gedrag

Hoe kun je naar gedrag kijken? Als start van het CPC-Congres doe je tijdens vijf korte minicolleges op het hoofdpodium snel een schat aan kennis op, waarmee je de workshops, lezingen of gesprekken van jouw keuze daarna verrijkt ingaat.

Luister naar verschillende perspectieven op gedrag en laat je voeden door kinder- en jeugdpsychiater Floortje Scheepers, socioloog Ilias El Hadioui, ontwikkelingspsycholoog Steven Pont, bioloog Arjan Postma en pedagoog Marcel van Herpen.

Wat kun jij leren voor je werk in opvang of onderwijs van de psychiatrie, sociologie, psychologie, biologie en pedagogiek?

Een goed pedagogisch gesprek: gedrag vanuit verschillende perspectieven bekeken

In sessieronde 1 brengt Marcel van Herpen van Centrum Pedagogisch Contact alle perspectieven uit de psychiatrie, psychologie, biologie, sociologie en pedagogiek samen in een goed pedagogisch gesprek. Floortje Scheepers, Ilias El Hadioui, Steven Pont en Arjan Postma stellen ook elkaar vragen en zij beantwoorden de vragen over gedrag die jou en collega’s bezighouden.

Heb je een vraag over gedrag die Marcel móet stellen? Laat het hem weten! Stuur een mail naar info@marcelvanherpen.nl met als titel 'Vraag Congres 2025'. Formuleer je vraag zo helder mogelijk, aan wie je de vraag gesteld wil hebben, wie jij bent en waar je werkt.

Gedrag … op? Of onder?

Een lezing uit de praktijk die je inzichten en handvatten oplevert

Sta jij de hele dag aan? Last van een energielek? Een lontje dat steeds korter lijkt te worden? Herkenbaar! Werk je in opvang of onderwijs, dan ‘struikel’ je allemaal wel eens over het gedrag van de kinderen of jongeren met wie je werkt. Tijdens deze lezing-uit-de-praktijk krijg je praktische en eenvoudige handvatten om de ontwikkeling van kinderen en jongeren op een positieve manier aan te moedigen.

Gedrag heeft altijd een boodschap. Het is aan ons professionals om op zoek te gaan naar die boodschap. Na deze lezing heb je meer inzicht in je eigen gedrag en dat van de jeugd met wie je werkt. Je gaat geïnspireerd naar huis en kunt met energie aan de slag, op basis van vernieuwde inzichten.

“Gedrag van kinderen en jongeren heeft een boodschap. Zij zeggen eigenlijk altijd tegen je: ’Ik doe alle moeite om begrepen te worden. Als jullie mij de ruimte, het begrip, de liefde en de grenzen geven die ik nodig heb, begrijpen jullie mij, voel ik mij begrepen en begrijp ik mezelf en de wereld om mee heen ook beter!’”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Boeken Ik maak me sterk (met Ingrid de Visser) en Klasseboek: tips voor een (h)echte klas
Website Fides

Contact en Contract bij lastig gedrag in je klas

Een alternatief voor belonen en straffen

Gedrag van leerlingen, collega’s of ouders kan uitdagend zijn, als dat iets persoonlijks in jezelf raakt. Juist dan is het een uitdaging om vanuit gelijkwaardigheid te zoeken naar wat je als professional kunt doen. Contracten en Non-Contracten – bekend uit de Transactionele Analyse – kan helpen. Wat wil je bereiken (Contracten) en wat wil je laten (Non-Contracten)? Dat laatste kan bijvoorbeeld gaan over agressief of destructief gedrag, of gedrag dat het groepsproces ondermijnt. Wil jij jouw manier van contracteren verder verkennen en verdiepen? Dan is deze workshop iets voor jou!

Een goed contract zorgt voor een gemeenschappelijk doel, met heldere verwachtingen over rollen, tijdsduur en verloop. En ook over krachtige permissies over wat mag en kan in het gesprek, zodat iedereen een gelijkwaardige bijdrage levert en verantwoordelijkheid neemt voor zijn aandeel in het nakomen van het gezamenlijk overeengekomen contract. Na deze workshop voel je je geïnspireerd om (nog) bewuster te werken met Contracten en Non-contracten, zodat jij steeds meer stuurt op autonomie en samenwerking.

“Ik ben ok, jij bent ok: dat is het filosofische uitgangspunt van de Transactionele Analyse. Door te Contracteren en Non-Contracteren kun je dat doorleven. Hoe kun je vanuit gelijkwaardigheid zacht blijven voor de relatie (contact) en scherp op de inhoud (contract)?”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Wie is Sanne Houwers

Hoe gedraag jij je?

Jouw gedrag bepaalt het gedrag van kinderen en jongeren

Effectiever omgaan met gedrag waarmee jij moeite hebt: dat staat centraal in deze workshop. Met technieken en inzichten vanuit Neurolinguïstisch Programmeren en Transactionele Analyse, kun je het contact met kinderen/jongeren op een positieve manier versterken. Zo krijg je met minder energie méér voor elkaar. Je ervaart meer rust en overzicht en de kinderen of jongeren met wie je werkt, voelen zich beter begrepen en gemotiveerd. De kracht van deze aanpak is dat de structuren en technieken die je leert, overal toepasbaar zijn.

Gedragsverandering bij kinderen en jongeren begint vaak bij onszelf. Wat we als een gedragsprobleem ervaren, komt vaak voort uit het feit dat het gedrag niet overeenkomt met wat je verwacht. Dit kan je gevoel versterken dat er geen ‘klik’ is. Dat kan frustrerend zijn en het leren en ontwikkelen in de weg staan. Deze workshop geeft je meer inzicht in hoe zo’n ‘mismatch’ ontstaat en hoe je die kunt voorkomen en doorbreken. Op naar een sterke verbinding met kinderen/jongeren, minder weerstand en meer samenwerking!

“Het begint allemaal bij relatie met jezelf, want alleen dan kun je een verbinding aangaan met leerlingen en collega's waarmee je jezelf en de ander in alle eigenheid kunt zien, horen en aanraken. Als je op deze manier samen groeit en ontwikkelt, ontstaat er een verbinding die voor iedereen goed is.”

Lees-, kijk- en luistertip vooraf:
Interview met Mirjam Draijer tijdens Congres 2023

Zit stil!

Leer je écht inleven in het drukke gedrag van kinderen met ADHD/ADD

In opvang en onderwijs kennen we het drukke, beweeglijke en ‘aanwezige’ gedrag van kinderen en jongeren met ADHD allemaal. Maar er valt méér te ontdekken. Soms is dat hyperactieve namelijk helemaal niet aanwezig, of is dat slechts één van de kenmerken. Kinderen en jongeren met ADHD hebben vooral een probleem met het richten van aandacht. Organiseren en plannen is heel moeilijk, ze worden bij het minste of geringste afgeleid en zijn vaak ook heel impulsief. Maar zij zijn vaak ook creatief en hebben fantastische ideeën.

Hoe de wereld bij je binnenkomt als je ADHD hebt, ontdek je tijdens deze workshop. Aan de hand van belevings- en doe-opdrachten krijg je een kijkje in het hoofd van iemand met ADHD. Je keert ervaringsgericht kijken naar kinderen en jongeren en gaat op zoek naar bruikbare tools voor in de praktijk. Je krijgt de meest recente wetenschappelijke inzichten rond ADHD aangereikt en weet hoe je het gedrag van kinderen en jongeren plaatst in een breder theoretisch kader zoals onder meer de motivatietheorie. Deze inleefsessie werd ontwikkeld in samenwerking met de Katholieke Universiteit Leuven.
“Onze wereld is helaas gericht op de middenmoot. En de uitersten van wat dan ook worden aan hun lot overgelaten. Ons onderwijs is niet uitgerust voor mensen met een ander brein die op een andere manier leren. Ik neem leerkrachten dat niet kwalijk. Ze worden daar niet op voorbereid. Maar je kan niet toelaten dat mensen met een beperking uit de samenleving vallen of er geen volwaardig deel van uitmaken.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Website Kennis- en expertisecentrum ZitStil
Website Ervarings Gericht Onderwijs

Inspannen en ontspannen in de klas

Werk preventief aan bevordering van welbevinden en concentratie

Maak in deze workshop kennis met de aanpak ‘Inspannen en ontspannen in de klas’. Hiermee ondersteun je kinderen in de groep in de kinderopvang, of op de basisschool, in de relatie met zichzelf en de ander. Na een korte theoretische inleiding, ga je aan de slag met oefeningen die jij morgen meteen kunt doen in je groep of klas. Je leert hoe je kinderen in aanraking brengt met hun lichaam en bewustzijn en hoe je kindermassage en ademhalingsoefeningen toepast.

‘Inspannen en ontspannen’ is succesvol toegepast op scholen in Zeeland, waar het welbevinden van leerlingen groeide. Er kwam meer rust en het pedagogisch klimaat kreeg een positieve boost. Ook uit onderzoeken blijkt dat lichaamsoefeningen, kindermassage en mindfulnessoefeningen bijdragen aan betere schoolprestaties, minder pestgedrag, meer zelfreflectie en creativiteit. Ontdek het zelf tijdens deze praktische workshop!

“In onze samenleving moeten kinderen steeds meer. Ze staan bloot aan enorm veel prikkels en verwachtingen, wat zijn weerslag heeft op hun gedrag. Werk je in de kinderopvang of in het basisonderwijs, dan ondersteun je kinderen door aandacht te besteden aan de ontwikkeling van lichaamsbesef, het vergroten van concentratievermogen en inzicht in zichzelf en de ander. ‘Inspannen en ontspannen in de klas’, is een combinatie van onder meer sociaal-emotioneel leren, lichaamsoriëntatie, ademhaling, kindermassage en mindfulness.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Coach-3

Rouw en verlies op school

Praktische handvatten voor omgaan met rouw en verlies in de klas

Hoe gedraag je je als je in de kinderopvang of in het onderwijs te maken krijgt met verlies? Weet jij je te gedragen op een respectvolle manier? De ervaring leert dat veel professionals geen idee hebben wat zij moeten zeggen of doen bij het overlijden van een kind, jongere, ouder of collega. Er is nog steeds grote (handelings)verlegenheid als het gaat over omgaan met de dood. Deze workshop staat in het teken van kennis én praktische tips en handvatten over en voor omgaan met verlies.

“Verdriet is de keerzijde van liefde. Vroeg of laat zul je afscheid moeten nemen van iets dat of iemand die je dierbaar is. Helaas boezemen dood en afscheid velen onder ons angst in, omdat we collectief verleerd zijn wat rouwen is. Het liefst houden we de dood zo ver mogelijk van ons weg. Maar daardoor is de dood ook een vreemde voor ons geworden. En het onbekende maakt bang. Kennis over rouw en verdriet kan die angst deels wegnemen. Daarom is het goed om rouw opnieuw de broodnodige ruimte te geven in ons leven.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Expertisecentrum Rouw en verlies
Boek Trauma en veerkracht
Boek Rouw is liefde (met Manu Keirse)

Verbindend gezag in het onderwijs

Van (on)macht naar kracht

Hoe zorg je ervoor dat je de relatie met kinderen en jongeren behoudt wanneer er sprake is van (complexe) problematiek? Hoe ben jij een leraar voor alle leerlingen en niet alleen voor hen die jouw aandacht opeisen? Het gedachtegoed van Verbindend gezag geeft erkenning aan de vaak complexe taken van leerkrachten. Het normaliseert gevoelens van machteloosheid en biedt handreikingen wanneer er sprake is van handelingsverlegenheid. Bovenal is het een pedagogische basishouding, dat maakt dat we - door samen te werken - voor leerlingen het verschil kunnen maken.

Iedere leerling verdient het om zich veilig te voelen. Iedere leerling verdient een goede relatie met de leerkracht. Wil je graag meer weten over Verbindend gezag in het onderwijs? Ben je nieuwsgierig naar de praktische toepasbaarheid ervan? Gedurende deze workshop middag draait het om onder meer de geschiedenis en definitie van autoriteit, de illusie van controle, de ankerfunctie en waakzame zorg, escalatiepatronen en de basishouding voor Verbindend gezag. Ook leer je meer over het belang van het ijzer smeden als het koud is.

“Wij merken dat veel leraren worstelen met gezag-vraagstukken. Hoe stel je grenzen met behoud van de relatie? Hoe betrek je het netwerk als sprake is van grensoverschrijdend gedrag? Hoe voorkom je dat situaties escaleren? Welk alternatief is er voor straffen en verwijderen? Verbindend gezag biedt handreikingen.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Website Faasen training & coaching
Boek Verbindend gezag in het onderwijs
Podcast Met hart en ziel, waarin Eefke en Erik spreken met Taco Vissers

Waardevol leiderschap

Hoe teamcultuur het gedrag kleurt

Gedrag in teams wordt in hoge mate bepaald door cultuurpatronen in de onderstroom, waar van alles speelt wat niet zichtbaar is maar wat er wel ís. Clare Graves beschreef deze patronen aan de hand van waarden. In deze workshop leer je zes waardensystemen kennen en ontdekt hoe die het gedrag van teamleden kleuren. Je maakt een quickscan van je eigen team en van jezelf als waardevol leider en gaat met inzichten en interventieopties naar huis.

“Als je meer zicht hebt op waardensystemen, ontdek je hoe die het gedrag van teamleden kleuren.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Website Clare Graves
Boek De Coachende Leraar

Gedrag in eigen hand

101 tips voor meer sfeer in de groep

Als leraar ben jij voor kinderen en jongeren als pedagogisch oplaadpunt onmisbaar. Zeker in deze complexe tijd, waarin het soms worstelen is voor kinderen, wat zich uit in lastig verstaanbaar gedrag. Dan ken je het misschien wel: je vindt iets van dat gedrag, maar neemt niet altijd de verantwoordelijkheid om er iets mee of aan te doen. Want soms weet je het gewoon even niet. Of je blijft routines herhalen, of verzandt in een controlerende stijl die je eigenlijk tegenstaat, je voelt je onmachtig … Geen nood: er is perspectief!

Als jij open durft te blijven staan en in relatie blijft met jezelf en de ander, ontvouwen zich altijd nieuwe mogelijkheden. Zeker met de 101 gedragstips die jij in deze workshop krijgt! Die zijn voeding voor jouw geloof in eigen kunnen en zij inspireren je om als je authentieke zelf te weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen. De tips helpen je om te bouwen aan een veilig pedagogisch klimaat en aan sterke onderlinge relaties.

“Ieder mens is een verhaal. En op het moment dat je het verhaal kent, dan zit je eraan vast, dan ontstaat er automatisch het vertrouwen en de verbinding.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Wie is Ronald Heidanus
Wat is Education on Tour

Omgaan met ander gedrag bij bewegen en spelen (1)

Met Kamp van Koningsbrugge-winnaar Nick Keijser!

Op het schoolplein, bij buitenspelen en tijdens de lessen wordt er veel gespeeld door kinderen en jongeren. Dat kan leerzaam en leuk zijn, maar het is vaak complex en leidt veelal tot gedoe. In deze georganiseerde chaos voelen sommige kinderen en jongeren meer vrijheid om zich anders te gedragen. Soms positief, soms minder. Gedrag in de gymzaal en op het schoolplein kan explosief zijn en wordt door veel factoren beïnvloed.

In deze workshop gaat het om kennis en handvatten over/voor het begeleiden van de meest complexe pedagogische situaties op scholen: spelen en bewegen op het plein of in de gymzaal. Nick Keijser is vakleerkracht bewegingsonderwijs en hij deelt zijn kennis over veerkracht, doorzettingsvermogen, weerbaarheid en groepsdynamische processen. Aan de lessen die hij leerde tijdens zijn voorbereiding op Kamp van Koningsbrugge en het televisieprogramma zelf kun jij in het onderwijs ook veel hebben!

“De lessen die ik in Kamp van Koningsbrugge in het groot geleerd heb, zie ik elke dag terug in de gymzaal. Kinderen hebben tijdens mijn lessen ook wel eens een ‘pijntje’. Zowel fysiek als mentaal. Ze vallen en er verschijnt een schaafwond op het been. Soms zijn ze boos of teleurgesteld en gaan ze aan de kant zitten. Vaak zijn we geneigd om als vakleerkracht er direct op af te stappen en de leerling te verzorgen. Ik zeg niet dat we door hun eigen pijngrens heen moeten laten gaan, maar soms kunnen we ze wel wat harder maken. Door niet direct de verzorgtaak op je te nemen, maar kinderen elkaar te laten troosten of een pleister laten plakken. Dat zorgt vaak al voor het verdwijnen van de pijn en mogelijk een snelle deelname aan de les.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Website Alles in beweging
Interview met Nick en medefinalist Duco over hun ervaringen in Kamp van Koningsbrugge
Interview met Nick over zijn ambassadeurschap van de Bewegingsalliantie

In gesprek over gedrag van dier en mens

Na de lezing ‘Gedrag: wat wij van dieren kunnen leren’ door bioloog Arjan Postma, gaan leraar en pedagoog Marcel van Herpen van Centrum Pedagogisch Contact en cabaretier, acteur en leraar Peter Heerschop met Arjan in gesprek en praten dieper door. Wat kun jij als opvoedend en onderwijzend mens leren van andere ‘diersoorten’?

Ervarend leren op basis van de judofilosofie

Doe een nieuwe ervaring op, op de judomat!

Na deze kennismaking met HiRO (een doorontwikkeling van het programma Schooljudo) weet jij hoe je gemakkelijk kunt reflecteren op gedrag aan de hand van zeven waarden: vertrouwen, samenwerken, respect, beheersing, weerbaarheid en plezier. Je hebt op de judomat zelf de kracht van fysiek contact ervaren en weet meer over het belang van psycho-educatie.

Judo zit vol levenslessen. Vallen en opstaan, focus en beheersing, doorzetten en plezier en respect hebben, weerbaar worden … Dit alles is onderdeel van HiRO: een jaarprogramma dat basisschoolleerlingen helpt in hun persoonlijke ontwikkeling. Leren door te doen en vooral met veel plezier! Ervaar het zelf tijdens deze lezing, waarbij je zelf ook de judomat leert kennen.

“HiRO betekent held in het Japans. Ons doel is een klas waar ieder kind zich een held voelt.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Website HiRO

Help: mijn team gedraagt zich niet!

Hoe maak jij als pedagogisch leider het verschil?

Iedere leider komt het vroeg of laat tegen: teamleden gedragen zich niet zoals jij dat verwacht. Van het niet nakomen van afspraken tot onvrede over de koers, van stil verzet tot openlijke tegenwerking. Meestal niet goed voor de sfeer, maar ook niet effectief voor het realiseren van je pedagogische opdracht en andere doelen. Je hebt vast al van alles geprobeerd, maar veel schot zit er niet in … Wat kun je doen? Hoe leer je te verstaan wat er wérkelijk speelt en hoe keer je dit?

In deze workshop krijg je inzichten en handreikingen van Simone Mark en Mark ter Horst, zodat je als pedagogisch leider aan de slag kunt met een stevig fundament voor een krachtige samenwerking. Dat begint met doelstellingen en bijbehorende taken expliciet maken. Simone en Mark nemen je ook mee in de zogenoemde ‘onderstroom’ van je schoolorganisatie, waar het goud voor het oprapen ligt voor werkelijk gezamenlijk leren.

“Wij dagen leiders in opvang en onderwijs graag uit: wie wil jij als pedagogisch leider zijn? Hoe lukt het jou om effectief te bewegen aan de grenzen van de mogelijkheden van teamleden? In onze workshop op het congres draait het onder meer om bewustwording van de gelaagdheid in organisaties en het doorgronden van menselijk gedrag.”

Lees, kijk en luistertips vooraf:
Boek Pedagogisch Contact"
Podcast Aangeraakt
CPC - traject leiderschap

Talk to me!

Duik dieper in de leefwereld van kinderen en jongeren

Wil jij écht begrijpen wat er speelt in de leefwereld van kinderen en jongeren? Volg dan zeker deze Kikid Masterclass! Er komen in verschillende scénes tal van thema’s aan bod, van mentale gezondheid tot relaties, van social media tot zelfbeeld en groepsdruk en van alcohol tot pesten. Een schat aan kennis en praktijk voor iedereen die werkt met de jeugd, waarna je beter kunt aansluiten bij hun behoeften. Je gaat naar huis met praktische tips voor op school.

Wat deze interactieve workshop extra bijzonder maakt: je ontmoet de (oudere) jongeren zélf. Naast de projectleider van Kikid tref je jongeren tussen de 18 en 25 jaar die dagelijks in contact staan met leerlingen op scholen. Zij kennen hun belevingswereld dus als geen ander. Als workshopdeelnemer kun jij je vragen voorleggen en dieper in gesprek gaan met de jongerenexperts, die jouw critical friends zijn. Zo krijg je nieuwe perspectieven op jouw handelen.

“KiKiD gelooft dat het vergroten van weerbaarheid bij jongeren mogelijk is door een open en eerlijk gesprek met hen aan te gaan. Hierdoor worden zij zich bewuster van hun eigen kracht en de keuzes die zij kunnen maken. Alles wordt beter als je kunt zeggen: Ik hou van mij!”

Lees-, kijk en luistertips vooraf:
Website KiKid

Kijk achter het gedrag van hoogbegaafde kinderen

Relatie, autonomie en competentie: nét even anders

Ieder kind heeft behoefte aan relatie, autonomie en competentie. Dat is ook zo voor hoogbegaafde leerlingen, maar toch werkt dat nét even anders. Daardoor laten zij soms ‘ingewikkeld’ gedrag zien. Gelukkig kun jij als leerkracht direct een verschil maken. Wat je nodig hebt? Een beetje kennis, communicatievaardigheden en een nieuwsgierige blik. In deze workshop ontdek je hoe je achter het gedrag van een hoogbegaafde leerling kijkt en wat je kunt doen met wat je ziet.

Na deze workshop kun jij met meer inzicht aan de slag in de klas met hoogbegaafde leerlingen. Je weet beter wat ze beweegt om zich te gedragen zoals ze doen, wat zij nodig hebben en wat jij nodig hebt. En je hebt tools gekregen om nog beter aan te sluiten bij de behoeften van je leerlingen.

“Mijn missie is dat elk team, iedere leraar, bewust, ontspannen met humor, verbonden, met kracht en energie stevig in het onderwijs kan staan om zo de leerling te helpen in de wereld te komen. Juist óók die leerling met een snel en divers brein.”

Lees-,kijk- en luistertips vooraf:
Wie is Kim van Haeften
Website Bureau Begaafd

Beter begrip begint bij jezelf

De Roos van Leary als praktische tool voor betere interacties

Hoe ga je om met ‘lastig’ gedrag van leerlingen, collega’s, ouders? In deze workshop ontdek je: beter begrip begint bij jezelf! In deze workshop leer je het instrument de Roos van Leary toepassen om dat ‘lastige’ gedrag effectief te beïnvloeden. Aan de hand van praktijkvoorbeelden ontdek je hoe jij zelfbewust interactie creëert. Doe jij mee aan deze workshop, dan download je vooraf het gratis ebook over de Roos van Leary en neem je de uitslag van de gratis test mee. Zo kunnen we meteen aan de slag met wat jij wilt leren.

Hoe jij het gedrag van de ander ervaart, heeft alles te maken met wat jij denkt, voelt en welke eerste neiging je daarbij krijgt. Die eerste neiging is waar het knopje aangaat: ik vind jouw gedrag lastig! Maar is dat het gedrag van de ander, of de interpretatie die jij daar zelf aan geeft? Welke veiligheidsstrategieën zet jij in? Inzicht krijgen in je eigen gedrag en bijbehorende strategieën is de eerste stap naar betere relaties, betere samenwerking en meer impact. De Roos van Leary kan daar heel goed bij helpen.

“Ik creëer beweging vanuit oprechtheid, integriteit, enthousiasme en humor.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Roos van Leary
Website Leary Academy
Test Roos van Leary

Sturen op kwaliteit in de pedagogische basis

Concrete handvatten voor preventief werken

"Alwéér een leerkracht die met de handen in het haar zit vanwege een leerling met 'groot gedrag'. Zo kom ik niet aan mijn werk toe!" De praktijk lijkt je als kwaliteitscoördinator soms in te halen door casussen die ineens lijken op te poppen. Herkenbaar? In deze workshop krijg je heldere en praktische handvatten om preventief te sturen op het vergroten van de kwaliteit van de pedagogische basis in je school.

Je krijgt inspiratie en concrete adviezen voor de dag van morgen, om te zorgen dat je 'aan de voorkant komt' in plaats van ingevlogen te worden als het crisis lijkt. Wat vraagt dit van je rol als kwaliteitscoördinator en hoe bed je dit in de ondersteuningsstructuur? We vertrekken vanuit het waarderingskader van de Onderwijsinspectie en maken een directe koppeling naar jouw handelen, waarmee jij het professionele gedrag van je collega’s positief kunt beïnvloeden. Win-win!

“Scholen raken steeds meer vertrouwd met het sturen op kwaliteit met een doelgericht, beredeneerd aanbod dat tijdig geëvalueerd en bijgesteld wordt. Ik zie mooie kansen om deze preventieve en cyclische werkwijze te vertalen naar de pedagogische basis en het omgaan met gedrag. Hoe zorg je dat je preventief stuurt en je voorkomt dat de meeste interventies curatief zijn? Dit vraagt om een heldere ondersteuningsstructuur, met een sterke pedagogische basis en werken vanuit een gedeelde koers. Een kwaliteitscoördinator die hier cyclisch op stuurt, kan het verschil maken!”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Wie is Simone Groet

Wat je zegt, ben je zelf

Leer vanuit een ander perspectief reageren op trauma-gerelateerd gedrag

Deze lezing reikt je theoretisch onderbouwde handreikingen aan die jou helpen om anders te reageren op gedrag. Dat kun je toepassen op school, op straat, in de winkel of thuis. Kortom: helpend voor iedereen! Door jezelf niet af te vragen ‘wat is er mis met jou’, maar jezelf af te vragen ‘wat heb jij meegemaakt’, krijg je een ander perspectief. En word jij je meer bewust van de manier waarop jij reageert.

Traumasensitief onderwijzen betekent – de naam zegt het al – gevoelig zijn voor signalen die anderen geven vanuit heftige ervaringen. In elke groep tref je kinderen, jongeren of volwassenen die iets heftigs hebben meegemaakt of nog steeds meemaken. En dat zie je terug in hun gedrag. Hoe jij vervolgens reageert op dat gedrag, kan veel effect hebben op het welbevinden en de betrokkenheid. Niet alleen die van de ander, ook die van jezelf.

“Het is mijn missie om ouders, leerkrachten, directeuren, bestuurders (eigenlijk iedereen die betrokken is bij de ontwikkeling van kinderen) inzicht te geven in dat wat ‘achter het gedrag’ zit. Daarmee creëer ik graag bewustwording in hoe jijzelf op dat gedrag reageert.”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Boek Gewoon speciaal - praktijkverhalen uit het speciaal onderwijs
Website Bart Heeling

De pedagogische snelweg

Strategieën om (het gedrag van) kinderen te begrenzen en voeden

Maak kennis met de pedagogische snelweg! Deze metaforische snelweg kent zes strategieën om kinderen zowel te begrenzen (en structuur te bieden) als te voeden (liefdevol aan te moedigen). Je krijgt tal van voorbeelden voor hoe je deze strategieën kunt toepassen en speelt met verschillende pedagogische situaties om ze in te zetten. Natuurlijk kun jij ook je eigen praktijkvoorbeelden inbrengen.

Als opvoeder is het omgaan met verschillend gedrag van kinderen de rode draad in je werk. Maar wat te doen met gedrag dat jij als lastig ervaart? Stap één is erkennen wat je moeilijk vindt, want dan kun je andere opties inzetten en de regie nemen. Na deze workshop heb je daarvoor concrete handvatten in huis en navigeer je met een ander perspectief op de pedagogische snelweg in jouw groep of klas.

"Ik merk dat opvoeders in opvang en onderwijs vooral benieuwd zijn naar: hoe ga ik om met lastig/moeilijk gedrag van kinderen/jongeren? Ze bedoelen dan: gedrag dat ík als lastig/moeilijk ervaar. In deze perspectiefwisseling zit een belangrijk deel van het antwoord. Als ik als opvoeder erken wat ik lastig/moeilijk vind, kan ik andere opties inzetten, omdat de regie dan bij mezelf ligt. Als ik vind dat een kind of jongere lastig is, leg ik de regie daar en lijkt de oplossing buiten mij als opvoeder te liggen."

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Boeken Sturen op autonomie en De Coachende Leraar

Omgaan met ander gedrag bij bewegen en spelen (2)

Handelingsperspectieven voor complexe pedagogische situaties

Op het schoolplein, bij buitenspelen en tijdens de lessen wordt er veel gespeeld door kinderen en jongeren. Dat kan leerzaam en leuk zijn, maar het is vaak complex en leidt veelal tot gedoe. In deze georganiseerde chaos voelen sommige kinderen en jongeren meer vrijheid om zich anders te gedragen. Soms positief, soms minder. Gedrag in de gymzaal en op het schoolplein kan explosief zijn en wordt door veel factoren beïnvloed. In deze workshop ontdek je de principes achter groepsdynamiek en ga je aan de slag met praktijkvoorbeelden en -oplossingen van verschillende scholen.

Op veel pleinen krijgen kinderen meer vrijheid (autonomie) dan ze aankunnen, waardoor het principe van het recht van de sterkste onbewust wordt gefaciliteerd. Het is bijvoorbeeld niet eenvoudig voor kinderen of jongeren om het voetballen op een prettige, eerlijke manier te organiseren. Toch verwachten veel leerkrachten wél dat het ‘zomaar’ goed verloopt. Met de kennis en handvatten uit deze workshop, pak jij het morgen ánders aan. Ook jij kunt al spelend en coachend werken aan positieve pedagogische situaties.

“’Korte termijn fijn, is lange termijn pijn’, is een leefstijlspreuk. Kinderen en volwassenen hebben steeds meer moeite om ergens hun best voor te doen. Wat is er nodig voor ons brein en lijf? Juist, uitdaging en beweging!”

Lees-, kijk- en luistertips vooraf:
Website Alles in beweging
Youtubekanaal Alles in beweging

⁠Plenaire lezing – Typisch Nederland!

Jan Dirk van der Burg fotografeert, filmt, maakt fotocomedy en is de voormalig Fotograaf des Vaderlands. En o ja: Jan Dirk is ook nog finalist van het quizprogramma De Slimste Mens! Hij sluit ons congres luchtig af met een speciale fotoshow van bekende foto’s uit de habitat van opvoeders en onderwijzers … Hoe bepalend is de vormgeving en inrichting van kinderopvang- en schoolgebouwen voor ons gedrag?

Afsluiting – Het Pedagogisch Huis

Van foto’s in en rond het schoolgebouw is de stap naar het metaforische Pedagogisch Huis snel gemaakt. Simone Mark van Centrum Pedagogisch Contact ontwikkelde dit model, dat helpt om in samenhang te werken aan schoolontwikkeling. Zij bespreekt alle verdiepingen, van een stevig fundament tot de top van de zolder en presenteert haar nieuwe boek. Natuurlijk mét een toelichting die focust op hoe een sterk pedagogisch klimaat positief en constructief gedrag kan bevorderen bij leerlingen, ouders en professionals.